Toenemende LHBTI+ haat en geweld




Van Telegram tot Instagram en van Twitter tot YouTube: op alle platforms zien we dat de vijandigheid richting lhbti+-groepen groeit. Zeker sinds het einde van de coronapandemie groeit homo- en transfobie razendsnel.
Regenboogbankjes worden beklad, LGBTI vlagen worden verbrand of neergehaald, kunstwerken worden vernield.

Bevatte in 2020 op YouTube nog tien procent van de reacties over dit onderwerp uitingen van intolerantie of haat, inmiddels is dat meer dan dertig procent. Op Telegram, Twitter en Instagram zien we een verdubbeling in het percentage sinds 2020. Sinds 2017 is de haat op Twitter meer dan verdrievoudigd.  Sinds de overname van het platform door Elon Musk vertrekken steeds meer queer personen van het platform, daar komen extreemrechtse trollen voor in de plaats. Het aandeel negatieve tweets over lhbti+-onderwerpen is sinds die overname met 42 procent gestegen.

Op Youtube verzamelen haatberichten zich onder video’s van Ongehoord Nederland of KafkaNL, maar ook op de kanalen van traditionele en rechtsgeoriënteerde media zoals PowNed en De Telegraaf. Op Telegram is de haat sinds 2018 verdubbeld en sinds corona stijgt de intolerantie daar het hardst. 78 procent van de intolerante berichten op Telegram gaat over een ‘verborgen agenda’, het gaat er over de ‘trans-maffia’, om satanisten die de lhbti+-gemeenschap controleren, of de ‘joodse regenbooggemeenschap’. Antisemitische en homofobe complottheorieën vallen op dit platform samen. De meest aangehaalde bronnen zijn alternatieve nieuwsbronnen als hetnieuwsmaardananders.nl en redvoicemedia.com die we ook voorbij zagen komen met nepnieuws tijdens de coronacrisis.




Sinds corona merkt een transvrouw op dat dat haar online aanwezigheid doorsijpelt naar haar dagelijks leven. Ze wordt op straat steeds meer herkend en dagelijks uitgescholden. "Het is zo erg dat ze niet meer door haar eigen woonplaats fietst.  Ik loop niet meer langs een terras en ik vind het heel eng om ’s avonds met de trein te moeten reizen voor mijn werk en reis eerste klas omdat de tweede klas onveilig voor me is."

Op Instagram kan het winnen van een missverkiezing door een transvrouw op veel haat rekenen. Het regent daarna opmerkingen waarin transvrouwen als geestesziek worden bestempeld of worden uitgescholden en ontvangen zelfs doodsbedreigingen.

Begin 2023 schrijft auteur Pim Lammers een gedicht voor de Kinderboekenweek. Vanuit extreemrechtse en religieuze kringen breekt een storm van kritiek los. Op de website reactionair.nl wordt een fragment geciteerd uit een verhaal dat hij in 2016 schreef voor volwassenen over misbruik van een jeugdvoetballer door zijn trainer. “Pedo-porno”, concludeert de website en een paar expliciete zinnen beginnen online te circuleren door conservatieven, extreemrechts en mensen uit de complothoek die de handen ineenslaan.
De discussie slaat over naar Twitter en daarna naar Instagram. En waar het op Twitter nog rechts-conservatieven waren die zich tegen Lammers verzetten, voegen zich op Instagram vrouwelijke influencers bij de discussie. Model Kim Feenstra en zangeres Monique Smit delen de verdachtmakingen en zeggen dat ze zich zorgen maken om hun kinderen. De kwestie bereikt zelfs Hart van Nederland.

Lammers krijgt doodsbedreigingen en zijn huisadres gaat rond. Hij trekt zich terug – geen gedicht. De lezingen die voor de komende tijd gepland staan, zegt hij af.

Ook andere vormen van haat nemen toe. Het afgelopen jaar steeg over de gehele linie het anti-transgeluid met 67 procent. Op de sociale media wordt de lhbti+- gemeenschap steeds meer geconfronteerd met haatmail, scheldpartijen en bedreigingen.
Transgenders worden uitgescholden met kreten als ‘gore trans paardenbek’, ‘manwijf’ of ‘kanker transformer’ en ‘Laat de kinderen gewoon kind zijn."De belangrijkste afzenders: extreemrechts, ultrachristelijk (zoals Civitas Christiana), complotdenkers en ‘bezorgde’ influencers.“

Mannen van de extreemrechtse organisatie Voorpost, veelal gekleed in zwarte bomberjacks en met kaalgeschoren hoofden en jongeren van Forum voor Democratie en leden van de Roze Leeuw, een belangenorganisatie oor rechts-conservatieve homo’s, lesbiennes en biseksuelen protesteren met veel geschreeuw en aanhoudend tromgeroffel tegen een voorleesochtend van Ma’Ma Queen aan kinderen en hun ouders in het Rotterdamse theater Lantaarnvenster. Als de dragqueen zich gekleed in een grote baljurk en geëscorteerd door vrienden en politie zich een weg baant door de haag van protest klinkt er van alle kanten luid boegeroep en wordt er met eieren gegooid. ‘Als je ballen in je broek hebt, dan ben je een mán’, gilt een woedende vrouw. ‘Oprotten!’ ‘Laat de kinderen met rust.’ De Forum-jongeren houden borden omhoog: ‘Stop de seksualisering van kinderen’ en ‘Genderideologie = pedofilie’.



Venus, zoals Ma’Ma Queen heet als ze niet in drag is, is de schrik van de haatreacties nog niet te boven gekomen en durft sinds die voorleesmiddag niet altijd meer over straat. Een flamboyante jurk of veel make-up zit er niet meer in uit angst voor agressieve reacties, vooral van mannen. "Dit jaar werd tegen mij geschreeuwd terwijl ik in de metro onderweg was naar de Canal Parade. Een jaar of vijf geleden was dat echt niet zo, toen kreeg ik bijna geen reacties, of zelfs complimenten: wat zie je er mooi uit, veel plezier vandaag."




Online gebeurt het al langer:  groepen die op het oog weinig met elkaar gemeen hebben, zoals complotdenkers, streng gelovigen en ‘bezorgde’ influencers als zangeres Anouk, keren zich samen tegen de lhbti+-gemeenschap. Ze zeggen te hebben gelezen dat de overheid kinderen wil dwingen transgender te worden en
beweren dat transvrouwen eigenlijk mannen zijn die erop uit zijn om vrouwen te verkrachten en noemen transmannen vrouwen die in de war zijn. Natuurlijk nergens op gebaseerd allemaal en voor deze beweringen is geen enkel bewijs.


In de discussie over het weigeren van een regenboogband door een voetbalspeler verenigen katholieken, gereformeerden, moslims en tal van andere groepen zich om zich uit te spreken tegen lhbti+-emancipatie.
Met een onsmakelijke foto van bebloed wc-papier in het toilet wil Anouk duidelijk maken dat menstruatie een vrouw definieert en niet een persoon die een transitie heeft ondergaan. Gelukkig was er op sociale media veel weerstand tegen haar post, maar ze kreeg ook veel bijval onder het mom van “Het was maar een grapje”.

Opeens hangen ze in abri’s door heel het land, de zwarte silhouetten van een traditioneel mannelijk en vrouwelijk lichaam. ‘De transgenderwet gaat ons allemaal aan’, luidt de tekst op de poster en daaronder een link naar de website gendertwijfel.nl.

Ook een campagne opgezet en gesteund door een bonte mix van conservatief-rechtse opiniemakers en conservatief-christenen als platform Genderpunt en Stichting Voorzij keert zich tegen de transgenderwet die trans personen zelf het recht geeft te bepalen hoe ze zich willen laten registreren in hun paspoort. “De veiligheid van vrouwen is in het geding”, zo beweren zij. “Door deze wet kunnen mannen ongehinderd toegang kunnen krijgen tot toilet- en kleedruimtes van vrouwen.” “De transgenderwet past in de agenda van het acceptabel maken van pedofilie, het slopen van het klassieke gezin, het onvruchtbaar maken van nieuwe generaties en het verwarren en wanhopig maken van kinderen”. Hun argumenten vonden gehoor bij het CDA en de VVD en de stemming over deze wet werd met steun SGP, BBB, FvD en BVNL tot september 2023 uitgesteld.

De vlam van woede die door deze campagne werd aangewakkerd resulteerde in een golf van intolerantie, haat en intimidatie door allerlei complotgroepen, streng-islamitische en christelijke gebruikers op YouTube.

Al achttien jaar organiseert Rutgers, het expertisecentrum seksualiteit, de Week van de Lentekriebels op basisscholen en in het speciaal onderwijs, een projectweek waarin aandacht wordt besteed aan relationele en seksuele vorming.

Elk jaar zijn er wel ouders die zich afvragen waarom scholen aandacht moeten besteden aan seks en relaties. Die vragen kwamen vooral vanuit mensen met een specifieke levensbeschouwelijke visie maar de afgelopen jaren is daar, zeker na de pandemie, iets in veranderd. Op Twitter wordt opgeroepen kinderen thuis te houden en Thierry Baudet roept op een einde maken aan ‘de seksualisering van kinderen’.
Op sociale media verschijnen haatberichten die niets te maken hebben met de projectweek. Medewerkers van Rutgers krijgen bezoekers aan de deur met bedreigingen. Er circuleerden bewerkte filmpjes en de wildste beweringen gingen rond, zoals dat pijpen en anale seks onderdeel zijn van het curriculum voor de onderbouw. Maar al die beweringen kloppen niet. Met goede voorlichting willen medewerkers van het expertisecentrum juist kinderen en jongeren beschermen.
De strategie van deze oppositie is duidelijk het frame creëren dat organisaties zoals Rutgers het traditionele gezin in gevaar brengen en die vervolgens de mond te snoeren.’


Weren van queer content
Nog altijd worden foto’s en filmpjes van lhbti+’ers sneller geblokkeerd en van sociale media verwijderd. Het simpelweg opnemen van het woord ‘trans’ in een videotitel is zelfs voldoende om advertentie-inkomsten voor de video te blokkeren.

Het eerste grote schandaal rondom discriminerend modereren kwam in 2011 aan het licht toen zonder uitleg een afbeelding van Facebook werd verwijderd van twee zoenende mannen uit het Britse televisiedrama EastEnders. Door bepaalde video’s al “porno” aan te merken proberen extreemrechtse groeperingen queer content van het internet te verdrijven.

Internationale gedenkdag 20 november



Op deze dag wordt stilgestaan bij de honderden mensen die zijn vermoord als gevolg van transfobie en aandacht gevraagd voor het geweld tegen transgenders.

De internationale transgender gedenkdag is in 1999 bedacht door Gwendolyn Ann Smith, een transgender die onder andere columnist is. De eerste bijeenkomst werd georganiseerd om de moord van Rita Hester te herdenken. Sindsdien is het initiatief uitgegroeid tot een bijeenkomst die jaarlijks plaatsvindt in zo'n 185 steden in meer dan 20 landen.
Op de gedenkdag wordt vaak de nadruk gelegd op het verband tussen transfobie en de huidskleur en sociale klasse van transgenders. Vooral in de Verenigde Staten vindt geweld disproportioneel vaak plaats tegen zwarte transgenders.
Ook in Nederland is er geweld tegen transgenders Uit een onderzoek van Transgender Netwerk Nederland gepubliceerd op 1 november 2015 naar veiligheid en transgenders in de openbare ruimte in Nederland bleek dat maar liefst 43 procent van de respondenten te maken had gehad met geweld in de periode van een jaar. De Transgender Gedenkdag vindt elk jaar plaats in een andere stad in Nederland.

Lees ook

Verantwoording bij het onderzoek naar toenemende online lhbti+-haat / Joris Veerbeek 6 september 2023 De Groene Amsterdammer

Onderzoek De toenemende online hbti+-haat

Onderzoek onveiligheid in Purmerend