Conchita Wurst (Thomas Neuwirth) (1988)

De Oostenrijks zanger en crossdresser Thomas (Tom) Neuwirth (Gmunden, 6 november 1988), bekend als Conchita Wurst won in 2014 voor Oostenrijk het Eurovisiesongfestival, dat gehouden werd in de Deense hoofdstad Kopenhagen. met het nummer Rise like a Phoenix.

In 2006 nam Neuwirth deel aan de Oostenrijkse talentenjacht Starmania. Tom, die erg vrouwelijk over kwam, moest in de finale nipt de duimen leggen voor Nadine Beiler. In 2007 stapte hij in een boysband, maar deze viel in datzelfde jaar nog uit elkaar. De zanger verdween van het toneel tot hij in 2011 als de travestiet Conchita Wurst opnieuw opdook.
In de talentenshow Die Große Chance haalde Conchita de finale, maar won niet. De populariteit van Conchita, die als 'vrouw' opvalt door het hebben van een baard, groeide. In 2012 nam Conchita Wurst met het cabaretachtige nummer That’s what I am deel aan de nationale preselectie voor het Eurovisiesongfestival.

Hij wist door te stoten tot de superfinale, waarin hij nipt de duimen moest leggen voor Trackshittaz. Sinds de deelname aan de Oostenrijkse preselectie bracht Conchita Wurst geen nieuwe muziek meer uit, maar gaf wel optredens in binnen- en buitenland, zoals op de Gay Prides van Stockholm en Berlijn.

Fotograaf Manfred Bauman maakte enkele stijlvolle foto’s van Conchita en modeontwerper Jean-Paul Gaultier vond in de zangeres een nieuwe muse. Hij gaf haar een begeerd front row zitje tijdens een defilé en achteraf bood hij haar een plaats als model op zijn catwalk aan. In Duitsland raakte Wurst bekend door deel te nemen aan het survivalprogramma Wild Girls, waarin jetsetdames moesten zien te overleven bij een primitieve Afrikaanse stam. Conchita haalde de finale, maar ook hier kon ze niet winnen.

Drie jaar geleden liet de zangeres al haar baard staan. "Sinds mijn veertiende verkleed ik me als vrouw. Heb alles uitgeprobeerd. Maar steeds kwam het verlangen naar een baard terug. Ik wil gewoon een baard. Het staat mooi." Dat veel mensen het maar niks vinden, doet Conchita niks. "Het is zoals ik ben. Daar moet je je niet door laten leiden, want niet hoe je eruitziet, bepaalt wie je bent. Of ik de rest van mijn lichaam scheer? Ja, natuurlijk. Volledig."
Conchita komt op niet alleen op voor transgenders, maar ook voor "alle onderdrukten in de wereld". In zijn jeugd werd Neurwirth gepest en weggezet als abnormaal. Twee jaar geleden bedacht hij de ideale ontsnappingsroute: een over de top showbizzpersonage dat zowel vrouw als man is, een diva van de buitencategorie. die pleitbesorgster is van gelijke rechten voor iedereen.Zijn naam Conchita Wurst bedacht hij door zijn beste vriend te vragen naar de eerste naam die hem te binnen schoot bij de gedachte aan een mooie vrouw. Wurst is Oostenrijkse straattaal voor "het maakt mij niets uit."

De Oostenrijkse baarde nogal wat opzien vanwege haar uitzonderlijke uiterlijk als vrouw met een baard. En bovendien was zij ook geen vrouw, maar een man. In Rusland, Wit-Rusland en Oekraïne leverden de petities tegen de deelname van de Oostenrijkse travestie-act van Conchita Wurst meerdere duizenden handtekeningen op van mensen die de terugtrekking van de ‘dame met de baard’ eisen of minstens dat de omroep van hun thuisland haar optreden niet uitzendt tijdens de tweede halve finale (en desgevallend de finale) van het Songfestival. ‘De competitie is verworden tot een podium waarbij onze kinderen worden blootgesteld aan homoseksualiteit.’ Luidde de boodschap. Dat Conchita’s uiterlijk niets met homoseksualiteit te maken heeft, maar alles met willen zijn wie je bent, ontging de ondertekenaars van deze petities blijkbaar volledig. Dat is blijkbaar niet gebeurd, want dan hing die landen wel een diskwalificatie boven het hoofd.

Topfavoriet voor de eindzege, de Armeense deelnemer Aram MP3, had zich eerder in enkele publicaties van zijn homofobe kant laten zien en regelrecht uitgehaald naar de Oostenrijkse Conchita Wurst.  De Armeniër had geen goed woord over voor de verschijning van de bebaarde Oostenrijkse "travestiet". Hij noemde haar levensstijl  “niet normaal" en ,”niet adequaat". Aram: ,”Ik realiseer mij dat ik binnenkort letterlijk met haar een podium zal moeten delen. Ik moet nog een manier vinden om daar mee om te gaan. Ik leef mijn leven niet op zo een manier. De wereld mag dan wel veranderen, ik vind dit een onaanvaardbaar onderwerp. Ik hoop dat we haar kunnen helpen om een keuze te maken tussen man of vrouw zijn.“Ik wil Conchita helemaal niet schofferen, maar ik ben eerlijk.”
Arams uitspraken maakten veel verontwaardigde reacties op waarna hij wijselijk besloot zijn woorden teruggetrokken. Wurst:  “Het schijnt dat Aram wil dat ik een vrouw ben", laat ze weten, “maar ik kan hem dit laten weten: ik ben een werkende vrouw en een enorme luie man in mijn vrije tijd en dat zal niet veranderen. Als Aram Mp3 dat moeilijk vindt om te begrijpen, dan wil ik het hem graag haarfijn in detail uitleggen. En met een knipoog: "Aram mag op de thee komen voor een een korte cursus emancipatie". 

Sylvia Gerrits (onze verslaggeefster in Kopenhagen): "Het zit erop: De ESF finale, een winnaar is bekend. En wat voor en winnaar! Geen doorsnee popsong deze keer, maar eindelijk weer eens een lied dat écht Eurovisie is. En dan de woorden van Conchita toen ze haar prijs in ontvangst had genomen: "We are gay and we are unstopable". Live uitgezonden in landen als Rusland, er zullen daar een flink aantal lieden geweest zijn die zich met de mond vol tanden voelden staan."

Op het Eurovisie Songfestival vervolmaakte Conchita Wurst haar missie. Met 290 punten versloeg ze met haar nummer Rise like a phoenix Nederland dat met 52 punten minder weede werd.
Conchita's reachtie  na haar overwinning: "Ik heb deze week veel meer bereikt dan alleen het winnen van dit festival. Het ging mij erom onderdrukten overal in de wereld een voorbeeld en een stem te geven. We zijn sterk en we worden alleen maar sterker omdat mijn mensen geloven in hun rechten. We moeten slagen. En we zulen slagen."Mijn boodschap - je kunt alle bereiken wat je wil, wie je ook bent - is begrepen. Daar ben ik trots op."
"Deze zege is niet alleen voor mij, maar voor iedereen die gelooft in een toekomst met liefde, tolerantie en acceptatie" aldus de winnaar. "Vanavond heeft Europa laten zien dat ze een gemenschap is van liefde en respect. Het klinkt truttig, maar we zijn een." 

Neuwirth verkondigt als zijn alter ego Conchita Wurst voortdrend zijn boodschap van verdraagzaamheid en tolerantie. Zijn overwinning wordt beschouwd als een signaal aan landen met een anti-homobeleid. Hij is voor de LGBT-gemeenschap een rolmodel geworden, zoals Dana International dat in 1998 was toen zij Israël het festival won. Maar ook de heteroseksuele Europeanen hebben massaal gestemd op de act Conchita Wurst, die door velen toch lange tijd werd gezien als een freak.
Rusland is bij veel festivalfans dit jaar de grote tegenstander geweest. Niet alleen vanwege het conflict met Oekraïne, maar vooral vanwege het anti-homobeleid. Punten voor de tweelingzussen Tolmachevy, de Russische inzending van het songfestival, zeker voor douze points uit bevriende buurlanden, werden in de zaal regelmatig met boegeroep ontvangen. "Wil je iets zeggen tegen Poetin?" werd Conchita na afloop gevraagd. "Ik weet niet of hij heeft gekeken. Maar met dit optreden en deze overwinning zag ik tegen hem: wij zijn niet te stoppen." De overwinning van Oostenrijk is mede tot stand gekomen door veel punten uit het Oostblok, zalfs vijf van Rusland. Natuurlijk heeft de diva de zege niet alleen gehaald als act. De stam klopt, de podiumpresentatie klopt en het lied klopt. "Ris like a phoenix" ademte ouderwetse sfeer van een James Bond film. Moskou verbiedt Conchita Wurst-mars
Het gemeentebestuur van Moskou verbood een Conchita Wurst-mars, waarin de Russische organisatie van homoseksuelen aandacht voor de rechten van homo's wilde vragen. De mars die op 27 mei 2014 zou worden gehouden, zou de zeden van jongeren in gevaar brengen. In Rusland is het sinds 2013 bij wet verboden zich tegenover jongeren positief over homoseksualiteit uit te laten. Het gemeentebestuur van Moskou heeft eerder besloten dat er 100 jaar lang geen gay pride in de stad mocht plaatshebben. Ook de baas van de Russische spoorwegen, Vladimir Jakoenin, is ongelukkig met de zege van Wurst. Jakoenin, een vertrouweling van president Vladimir Poetin, is door de Verenigde Staten op de lijst van Russische politici geplaatst die het land niet in mogen. Hij ziet Wursts zege als een gevolg van „vulgair etnofascisme”. „De antieke definitie van democratie heeft niets met vrouwen met baarden van doen, maar de democratie is de heerschappij van het volk”, zei hij tijdens een bijeenkomst met vooraanstaande Duitsers in Berlijn.

"De overstromingen in de Balkan die tientallen mensenlevens eisten en tienduizenden mensen op de vlucht dreven, waren een straf van god nadat Conchita Wurst het Eurovisiesonfestival had gewonnen." Dat stellen patriarch Irinej en andere kopstukken van de Servisch Orthodoxe Kerk. God zou de vloed hebben gezonden als „goddelijke straf voor hun zonden”, daarbij verwijzend naar de scene van lesbiennes, homo's, biseksuelen en transgenders. „God wast de Servische zonden af”, stelde hij.
Enkele dagen eerder stuurden collega's uit Montenegro eenzelfde boodschap de wereld in.. De overstromingen zijn „geen toeval maar een waarschuwing”. De regenval was een teken dat mensen de 'Jezus-achtige figuur' moesten afwijzen. Onduidelijk is wel of bisschop Amfilohije Conchita Wurst, met baard en lang haar, direct koppelde aan Jezus of dat het hem meer om de aanbidding van Conchita ging. Eerder al had de Russische orthodoxe kerk in scherpe bewoordingen gereageerd op het optreden van Wurst.

Tom Neuwirth (Wikipedia)

 You Tube
Als je een aanvulling of opmerking hebt over deze site dan kun je een mailtje sturen naar Transarchief