In deze soms heel grappige dan weer aangrijpende documentaire van regisseur Josh Greenbaum uit 2024 gaat de komiek Will Ferrell op roadtrip met zijn goede vriendin Harper Steele, die sinds kort uit de kast is gekomen als trans vrouw.

De komiek Will Ferrell en Harper Steele zijn al vrienden sinds hun eerste dag samen bij het programma Saturday Night Live. “Het klikte vrij snel tussen ons,” vertelt Steele aan Netflix. “Ik schreef veel voor Will, waarvan veel niet werd uitgezonden, omdat het te goed was.” Steele werd uiteindelijk hoofdschrijver bij SNL van 2004 tot 2008, terwijl Ferrell een van de grote sterren werd.

Na hun werk voor SNL bleven Ferrell en Steele samenwerken. En buiten het werk gingen ze altijd met elkaar om.  “We gingen naar wedstrijden van de Lakers, gingen samen op reis, verrasten elkaar in willekeurige kleine bars”. Sinds Harper drie jaar geleden uit de kast kwam als transgender en daarna aan de hormonen ging, is ze in een gat gevallen en heeft zij moeite weer de draad op te pikken. Zou ze zich op haar gemak voelen bij een wedstrijd van de Lakers of in een bar in Iowa?

In een e-mail aan haar vriend Will vertelt zie ze hem over haar transitie en de zware periode daarna, waarin zij veel vrienden is kwijtgeraakt en de draad van haar leven moeilijk kan oppakken. ‘In plaats van een eikel ben ik nu een kutwijf’ schrijft hij en vraagt zich af of dit in de praktijk ook zo is. Maar vooral: wat betekent voor een vriendschap wanneer je goede vriend een goede vriendin wordt. Zou hun vriendschap zonder problemen kunnen blijven bestaan. Zou hij zich net zo op zijn gemak voelen als hij nu met haar in de auto zat te kletsen?

“Wat als we samen een lange roadtrip gaan maken dwars door de VS en jij de kans krijgt om een cowboybar binnen te gaan of wat voor plekken dan ook kunt aandoen. Ik kan dan in moeilijke situatie aan jouw zijde staan en je steunen als vriend? Tegelijkertijd zou het ons de kans geven om uit te zoeken wat deze overgang betekent voor onze vriendschap.”

Harper gaat in op zijn voorstel: de reis zou haar een als kans geven haar nieuwe leven een plaats te geven en ook om plaatsen uit haar verleden te bezoeken, zoals het huis waar zij is geboren en opgegroeid. Ook zou zij graag een transvrouw activiste willen bezoeken en vragen naar haar ervaringen.

Net als haar kinderen, is Harper zenuwachtig voor het midden van de VS, waar men wellicht minder ruimdenkend zal reageren op een transvrouw.

Hun reis verloopt goed en samen kunnen ze het goed vinden. Wills aanwezigheid biedt Harper bescherming, al zorgt zijn status als beroemdheid soms ook voor een niet altijd gewenste schijnwerper. Zo worden de twee in Indiana voorgesteld aan de gouverneur, en ontdekken ze pas later dat hij net een mensonterende antitranswet heeft ondertekend. Ook ondervinden zij tijdens hun trip  veel negatieve reacties op sociale media op de foto’s van de twee tijdens hun trip, daar lusten de honden geen brood van. Dat er ook veel vooroordelen heersen blijkt ook als Wil voor pedo wordt uitgemaakt. Maar aan de andere kant zijn er ook kleine positieve tekenen van verandering. In kroegen met Trumpvlaggen aan de muur ontmoeten zij ook Amerikanen die die juist vreselijk hartelijk op het duo reageren. Dat juist die laatste ontmoetingen Harper doen inzien hoeveel zelfhaat ze eigenlijk heeft geïnternaliseerd, levert een van de aangrijpendste momenten van de documentaire op.

Will & Harper is een eerlijke, bijna rauwe en tegelijkertijd hartstikke grappige documentaire (wat wil je ook met twee komieken?) over een onderwerp dat vaak moedwillig verkeerd wordt begrepen. Dat laatste kan bijna niet meer na het zien van deze inzichtgevende en ontroerende film. Laten we daarom hopen dat, dankzij het grote bereik van Netflix en Ferrells beroemdheid, iedereen Will & Harper kijkt.

Will & Harper is vanaf 27 september te zien op Netflix.

VPRO documentairegids