Eldorado |
Het zogenoemde Transvestitellokal Eldorado aan de Motzstraße in Berlijn was in de jaren na de eerste wereldoorlog the place to be voor homo’s, lesbiennes en transgenders, maar ook kunstenaars, beroemdheden en veel andere nieuwsgierigen, die het kleurrijke, losbandige nachtleven van Berlijn wilden ervaren. in zijn gids „lasterhafte“ (losbandige) Berlin beschreef Curt Moreck (Konrad Haemmerling) de Eldorado in 1931, als "an establishment of transvestites staged for the morbid fascination of the world metropolis." Op het programma stonden travestieshows met pikante sketches en liedjes voor een merendeels heteropubliek.
Eldorado was lang niet de enige homoseksuele vrijplaats in
het Duitsland van die jaren. In 1880 kreeg Berlijn al zijn eerste homobar en
tot aan het begin van de Eerste Wereldoorlog openden er wel 40 homobars in
Berlijn. Ook in andere Duitse steden, zoals Hamburg en Hannover, was er volop
gelegenheid om homobars en travestieclubs te bezoeken.
In de jaren voordat Adolf Hitler aan de macht kwam was de Duitse hoofdstad een homomekka vol extravagantie. Voor iedere seksuele smaak was er wel een bar, een cabaret of een naaktstrand. Berlijn was een tolerante stad ook voor mannen die als vrouw en voor vrouwen die als man de straat opgingen om uit te gaan.
Tal van etablissementen stonden internationaal bekend om de travestieoptredens. Zij waren te vinden in het voormalige West-Berlijn rond Bülowstraße, Potsdamerstraße en Nollendorfplatz tot aan de Kurfürstendamm.
Die Weisse Maus (Jägerstraße 18) was populair en is door Isherwood in zijn boeken – en later in de daarop gebaseerde musical en film Cabaret – onsterfelijk gemaakt als de Kit Kat Club. Hier zorgde Anita Berber, hogepriesteres van het exces, avond na avond voor opspraak. Dronken plaste zij op het podium in champagneglazen, danste met pythons, stak Pruisische vlaggen in de fik en werd tenslotte ontslagen toen zij flessen brandy tegen het hoofd van de uitbater gooide. The Silhouette was populair bij dragqueens en dragkings.
In 1929 vertrok de jonge schrijver Christopher Isherwood
naar Berlijn. De geplande vakantie van een week liep uit tot een verblijf van
vier jaar. Stamkroeg van Isherwood en de Engels/Amerikaanse dichter W.H. Auden
was The Cosy Corner, een bar die voornamelijk werd bezocht door Bubes
(jongenshoeren gestoken in Lederhosen). Ook andere organisaties organiseerden
in weekend activiteiten , zoals een Böser-Buben-Ball in 1929 bij club
Kameradschaft. In de jaren 20 bereikten de gayballs niet alleen in Berlijn,
maar ook elders in Duitsland een enorme omvang, met duizenden bezoekers.
In 1926 zit de zaak stampvol. De bezoekers juichen als Hansi
Sturm als Miss Eldorado het podium op komt. Hij is een van de bekendste
dragqueens van de Duitse hoofdstad. In enkele
tijdschriften werden over hem artikelen geschreven. In het dagelijks leven is
hij getrouwd en heeft hij twee kinderen,
maar een paar keer per week doet hij in travestie een optreden. Aan het einde
van zijn optreden trekt Hansi zijn
nepborsten eraf en gooit ze naar het publiek en krijgt een daverend applaus. Hij
wint Miss Eldorado, verkiezing.
Aan de gouden eeuw van tolerantie kwam een eind toen de nazi’s
op 30 januari 1833 in Duitsland aan de macht kwamen. Zij zagen homoseksualiteit
als verderfelijk en immoreel en hielden grote schoonmaak rond de
Nollendorferplatz, De Eldorado werd in 1933 gesloten en gedecoreerd met
hakenkruizen. Nu zit er op deze plek een biosupermarkt die Spiesekammmer
Eldorado heet als hommage aan het toenmalige café.
Van Hansi werd niets meer vernomen en verdween in de schaduw
van de geschiedenis. We weten niet wat er met hem is gebeurd. Is hij
gearresteerd en omgekomen in een strafkamp? Is hij als man een gewoon leven
gaan lijden of werd hij gedrongen in het leger te gaan? We weten het niet.
Isherwood verliet Berlijn in de dagen nadat Hitler aan de macht kwam om er
nooit weer terug te keren.