De
omgeving van de Zeedijk behoort tot de oudste buurten van Amsterdam. De
bocht van de Zeedijk was tot de 17e eeuw een van de meest respectabele
plekken waar men kon wonen. Na de aanleg van de luxueuze Herengracht
verhuisden de rijke kooplieden en werd het gebied een uitgaansgebied
voor passagierende zeelieden.
Vanaf de 19e eeuw ontwikkelden de
aangrenzede Walletjes zich hier tot de hoerenbuurt van Amsterdam en nam
het aantal horecagelegenheden toe.
In
de omgeving van de Zeedijk en de Walletjes vond veel
straatprostitutie plaats. Kennelijk kwam het rond 1880-1890 voor,
dat prostituees aan of voor de deuren van bordelen, bierhuizen en
dergelijke, klanten lokten, zelfs tot op de hoeken van de straat. In
1889 voerde Amsterdam een zogenaamd tippel- en vigeleerverbod (APV
art. 162x) "Het is aan vrouwen verboden: 1º op stoepen of in de deuren
van bordeelen, rendez-vous-huizen, tapperijen, bierhuizen, of andere
voor het publiek toegankelijke huizen, waar men gelagen zet, post te
vatten, of, zich binnen die inrichtingen bevindende, door eenigerlei
handeling of vertooning de aandacht der voorbijgangers tot zich te
trekken; 2º op den openbaren weg vóór of in de nabijheid der onder 1º
genoemde inrichtingen, of op de hoeken van straten, of stegen, waarin
dergelijke inrichtingen zijn gevestigd, stil te staan, of zich aldaar
heen en weer te bewegen, nadat haar door een ambtenaar der politie
gelast is, zich te verwijderen." Na het bordeelverbod van 1902
nam tippelprostitutie op straten en in plantsoenen toe. Na het
landelijke bordeelverbod van 1911 gaf het gemeentebestuur de politie de
opdracht, alle hinderlijk zich op de openbare weg heen en weer
bewegende vrouwen te verbaliseren. Het gevolg was dat tippelaarsters
uit de binnenstad uitweken naar andere plaatsen in de stad,
o.a. naar de nieuwe wijk ‘de Pijp’. Hoewel er veel geld werd verdiend,
werd er niet geïnvesteerd. De Zeedijk raakte verwaarloosd en
verpauperde. In de jaren zeventig en tachtig van de 20e eeuw was de
straat berucht als centrum van de handel in drugs en was een tijdlang
voor velen een no-go area.
Na opknapacties van de gemeente is de
straat er weer langzaam bovenop gekrabbeld. De drugshandel verdween
grotendeels en oude en nieuwe ondernemers probeerden de straat weer
levendig en aantrekkelijk te maken.
Horeca op de Zeedijk
Café 't Mandje
Het
café 't Mandje op Zeedijk 63 was een vroeg voorbeeld van een café waar,
naast sekswerkers, pooiers en zeelui, ook homo's en lesbiennes welkom
waren. Hierdoor werd eigenares Bet van
Beeren
een icoon in de Amsterdamse homoscene.
Na haar overlijden in 1967 zette
haar zuster Greet het café voort tot 1983, waarna het in 2008 door haar
nicht heropend werd.
Vanaf 1998 ontstond, naast het eerder
genoemde café 't Mandje, geleidelijk aan een concentratie van
uiteindelijk vier homocafés in het noordelijke deel van de Zeedijk,
waardoor dit gedeelte als een van de homo-uitgaansgebieden van
Amsterdam ging gelden.
Na de sluiting van De Engel Next Door, de
overname van café De Engel door rederij 't Smidtje in 2015 en de
verkoop van De Barderij in 2016, die daarna ook geen homopubliek meer
trok, is daar nu alleen The Queen's Head nog van over.
Een
andere bekende gelegenheid is het variététheater Casablanca. Dit fraai
gedecoreerde café was en is een plaats waar circusartiesten graag
kwamen.
In het ernaast gelegen café wordt regelmatig live jazzmuziek
ten gehore gebracht. Boven is een klein theatertje.
Engel van Amsterdam
In de dit café gaven vroeger dragqueens een show. Helaas ging dit café later (2013) over in andere handen.
