Transgenders in India (Hijra's)
|
Een volkstelling in 2014 wijst uit dat er bijna een half miljoen
transgenderpersonen leven in India. De volkstelling telde 490.000
mensen die kozen voor deze derde geslachtsoptie. Het derde geslacht
verwijst naar transgender- en intersekspersonen, in India beter bekend
als 'Hijras'. Volgens de data waren 55.000 van deze mensen onder de 6
jaar oud. Uit data van de volkstelling bleek ook dat het percentage
analfabeten veel hoger ligt onder transgenderpersonen. Van de gehele
bevolking kan 74 procent goed lezen; onder transgenderpersonen ligt dit
percentage op slechts 46 procent. Dit heeft vermoedelijk te maken met
de discriminatie die transgenderpersonen moeten verduren, waardoor zij
geneigd zijn eerder te stoppen met school. Winq
Hijra's zijn: personen die in een
jongenslichaam zijn geboren, maar deel uitmaken van een subcultuur die
al eeuwenlang gestalte geeft aan een bijzondere genderidentiteit.
Hijra's laten zich niets gelegen liggen aan de gangbare scheidslijnen
tussen mannelijk en vrouwelijk gedrag. Ze zijn geen man en geen vrouw,
maar vormen letterlijk India's derde sekse. Volgens officiële cijfers
telt India ongeveer een half miljoen transgenders, volgens activisten
moet dat getal met zes vermenigvuldigd worden.
In een mannelijk lichaam geboren, beschouwen hijra's zichzelf als een
vrouwelijke genderidentiteit. Zij leven in Zuid-Azië (India en Nepal)
in goed functionerende gemeenschappen geleid door een goeroe. Ze noemen
zich Moslim die verschillende plaatselijke religies combineren waarbij
geen onderscheid wordt gemaakt tussen men en vrouw. In de cultuur van
India is de Hijra een biologische man die tot de derde geslacht hoort.
Een Hijra is geboren in een mannelijk lichaam met en vrouwelijke ziel.
In India leven naar schatting zo’n twee tot drie miljoen hijra’s op de
totale Indiase bevolking van 1,2 miljard mensen. Het zijn mannen die
zich vrouw voelen of andersom.
Het eeuwenoude Indiase liefdesboek Kamasutra accepteerde al hun
aanwezigheid in de maatschappij." Tripathi: Dit raakt een relatief
grote groep in India. De schattingen lopen uiteen van zo’n twee tot
drie miljoen mensen op de totale Indiase bevolking van 1,2 miljard
mensen. Het zijn mannen die zich vrouw voelen of andersom.
"Er zijn binnen het derde geslacht twee soorten: zij die vermomd zijn
als mannen en zij die vermomd zijn als vrouwen." Maar onder het Britse
koloniale gezag werden transgenders opgepakt als leden van een
criminele kaste. Ook na de Indiase onafhankelijkheid werden ze nog
gediscrimineerd. Toch zijn ze duidelijk aanwezig in het Indiase
straatbeeld.
Transgenders hebben moeite een huis te vinden en wonen vaak in de
sloppenwijken. Verstoten door hun ouders vormen ze een eigen "familie".
Samen zoeken ze de medische zorg die hun wordt geweigerd. De meesten
hebben geen nationaal registratienummer. Toch is die zorg hard nodig
wat transgender sekswerkers lopen vaak hiv op.
De zwaar opgemaakte hijra’s met hun diepe stemmen in vrouwenkleren
worden door de bevolking zowel gevreesd als gewaardeerd. Ze duiken
vanouds op bij huizen waar een baby is geboren, ze dansen en zingen
daar tegen betaling om de baby voorspoed te brengen. Slechts weinigen
durven de hijra’s de deur te wijzen uit angst voor een eventuele
vervloeking. Ook bij bruiloften nodigen zij zichzelf dikwijls uit. Ook
zingen en danse de hijra's in bars en discotheken.
Veel hijra’s, doorgaans gecastreerd, belanden in de
prostitutie. Anderen komen aan de kost als bedelares. Velen leiden een
marginaal bestaan en leven in diepe armoede. Dikwijls hebben ze ook te
kampen met discriminatie. Zo wordt hun soms de toegang geweigerd door
ziekenhuizen. Tot dusver moesten ook transseksuelen op officiële
formulieren aangeven of ze man of vrouw waren. Wel stond de Indiase
kiescommissie kiezers voor de nu gaande parlementsverkiezingen voor het
eerst toe om zich te laten registreren als transseksuelen.
De
zwaar opgemaakte
hijra’s met hun diepe stemmen in vrouwenkleren worden door de bevolking
zowel
gevreesd als gewaardeerd. Ze duiken vanouds op bij huizen waar een baby
is
geboren, ze dansen en zingen daar tegen betaling om de baby voorspoed
te
brengen. Slechts weinigen durven de hijra’s de deur te wijzen uit angst
voor
een eventuele vervloeking. Ook bij bruiloften nodigen zij zichzelf
dikwijls
uit. Ook zingen en danse de hijra's in bars en discotheken.
In India durven
transgenders
hun felgekleurde sari weer in
de openbaarheid te vertonen na een lange periode van discriminatie."Vandaag ben ik er
trots op
Indiër te zijn." zegt
Laxmi Narayan Tripathi, de activiste die de zaak bij de Hoge Raad
aankaartte.
India
heeft op 15
april 2014 formeel een derde sekse erkend, die van de transgender. In
alle
officiële documenten kan voortaan als geslacht de optie "transgender"
worden ingevuld. “Elk menselijk wezen heeft het recht zijn eigen sekse
te
bepalen” oordeelden de rechters van het Indiase Hooggerechtshof:
"Transseksuelen zijn ook burgers van India.” Volgens het Hof is het in
de
geest van de grondwet om elke burger de mogelijkheid te bieden zijn
potentieel
te bereiken, “ongeacht kaste, religie of sekse.
”Het
eeuwenoude
Indiase liefdesboek Kamasutra accepteerde al hun aanwezigheid in de
maatschappij." Tripathi: Dit raakt een relatief grote groep in India.
De
schattingen lopen uiteen van zo’n twee tot drie miljoen mensen op de
totale
Indiase bevolking van 1,2 miljard mensen. Het zijn mannen die zich
vrouw voelen
of andersom. "Er zijn binnen het derde geslacht twee soorten: zij die
vermomd
zijn als mannen en zij die vermomd zijn als vrouwen." Maar onder het
Britse koloniale gezag werden transgenders opgepakt als leden van een
criminele
kaste. Ook na de Indiase onafhankelijkheid werden ze nog
gediscrimineerd. Toch
zijn ze duidelijk aanwezig in het Indiase straatbeeld. Transgenders
hebben
moeite een huis te vinden en wonen vaak in de sloppenwijken. Verstoten
door hun
ouders vormen ze een eigen "familie". Samen zoeken ze de medische
zorg die hun wordt geweigerd. De meesten hebben geen nationaal
registratienummer. Toch is die zorg hard nodig wat transgender
sekswerkers
lopen vaak hiv op.
De uitspraak
van de
Hoge Raad moet een einde maken aan de nu bestaande discriminatie. De
uitspraak
van India’s hoogste rechters betekent dat transseksuelen voortaan
dienen te
worden behandeld zoals andere minderheden. Dat wil zeggen dat
transseksuelen
ook aanspraak zullen kunnen maken sociale uitkeringen van overheidswege
en op
gezondheidszorg. De overheid moet gezondheidsklinieken openen en zelfs
aparte
openbare toiletten aanleggen. Daarnaast moet de
overheid informatie verspreiden om heersende vooroordelen weg te nemen.
Tenslotte mogen transgenders nu kinderen adopteren. Het is een
opmerkelijk
besluit van de raad, die in december nog bepaalde dat homoseksualiteit
strafbaar is. De recente uitspraak beperkt zich tot transgenders.
Daarbij is
minder aandacht voor vrouwen die zich man voelen dan andersom. De
activisten
willen hun strijd daarom voortzetten.
Laxmi Narayan Tripathi die
aan het hoofd staat van Kinnar Akhara, een religieuze orde die volledig
uit transgenders bestaat maakt zich sterk voor de rechten van seksuele
minderheden en sekswerkers.
In 2019 maakte Tripathi een
opzienbarend entree bij het Kumbh Mela festival (Kruikenfeest): op een
kameel gezeten, links en rechts zegeningen uitdelend, betrad
zij het terrein van het festival.
Het Kumbh Mela
festival, staat te boek als het grootste religieuze evenement ter
wereld dat eens per drie jaar plaats, duurt zeven weken, en wordt
afwisselend op vier verschillende plekken in India gehouden. De locatie
bij Allahabad wordt gezien als de belangrijkste en heilzaamste omdat er
drie heilige rivieren samenstromen: de Ganges, de Yamuna en de
mythische rivier Saraswati.
Tijdens het feest trekken Hindoes naar
een van de heilige rivieren waarin zij vervolgens baden om hun zonden
af te wassen. Het feest gaat afwisselend door op 4 plaatsen: in de
Ganges en de Yamuna bij Allahabad en bij Haridwar, in de Shipra bij de
heilige stad Ujjain en in de Godavari bij Nashik. De hele cyclus duurt
dus 12 jaar, en elk van die 4 steden ontvangt om de 12 jaar de Kumbh
Mela.
Hoogtepunt van het Kumbh Mela-festival is de
'Peshwai'-processie van duizenden hindoeïstische Naga Sadhoe-monniken,
geflankeerd door feestelijk uitgedoste olifanten, paarden en bezwerende
muzikanten. Na de optocht gaan deze naakte, met de as van overledenen
ingesmeerde 'heilige mannen', zich ritueel reinigen in 'sangam', de
samenvloeiing van de rivieren Ganges en Yamuna.
Deze massale rituele
baden vinden plaats bij een bepaalde stand van de planeten. Een
onderdompeling heeft binnen het hindoeïsme een reinigend effect op het
karma (de doorwerking van daden uit huidige en vorige levens). Over een
periode van zeven weken worden er op deze Kumbh Mela ongeveer 120
miljoen hindoepelgrims verwacht.
Tripathi heeft de ambitie om
de hijra's de plek in het religieuze domein terug te geven, die hun
krachtens de geschiedenis zou toekomen. Van oudsher worden er aan
hijra's magische krachten toegedicht, die ze volgens overlevering
ontlenen aan de hindoegodin Bahuchara Mata. De traditie wil dat hijra's
zingend en dansend op bruiloften en geboortefeesten verschijnen om het
bruidspaar of de pasgeborene te zegenen met vruchtbaarheid en
voorspoed. Als daar niet genoeg voor betaald wordt, verandert de zegen
in een vloek.
In het moderne India heeft de ceremoniële functie
van de derde sekse aan betekenis ingeboet. Hijra's trekken tegenwoordig
vaak bedelend door de straten. In de grote steden werkt een ruime
meerderheid van de transgenders als prostituee. De gemiddelde Indiër is
banger voor hun schaamteloosheid dan voor hun magische krachten.
Hijra's worden gevreesd en verguisd. Daardoor speelt hun bestaan zich
vrijwel altijd buiten de maatschappelijke orde af.
Om de verloren
waardigheid van de transgenders te herstellen, doet Tripathi een beroep
op oude hindoegeschriften, zoals de Ramayana. In dit epos zijn de
hijra's de enigen die bij de godheid Ram in het woud blijven, nadat hij
uit zijn rijk verbannen is. Als Ram terugkeert uit ballingschap beloont
hij de hijra's voor hun toewijding door ze een grote toekomst te
voorspellen. In de Mahabaratha, een tweede belangrijke hindoetekst,
staat ook een veelzeggend verhaal. De krijgshaftige godenzoon Arjuna
moet een jaar lang in anonimiteit leven. Gekleed als vrouw onderwijst
hij zang en dans aan de dochter van de koning aan wiens hof hij
verblijft. Arjuna is in de optiek van Tripathi een hijra avant la
lettre.
Tripathi werd geboren als oudste zoon van een
brahmanenfamilie in Mumbai, die altijd achter haar is blijven staan.
Vanaf haar kindertijd was ze al 'anders'. Tripathi dacht aanvankelijk
dat ze gay was, maakte furore als danser en dragqueen, en liet zich na
een lange zoektocht naar haar seksuele identiteit inwijden in de
cultuur van de hijra's. Anders dan veel andere transgenders, die door
hun familie verstoten worden, deed ze dat uit vrije keuze.
Hijra's
leven in zelfgecreëerde familieverbanden die sterk hiërarchisch
georganiseerd zijn. De leiding is in handen van zogeheten goeroes, die
hun 'volgelingen' bescherming bieden in ruil voor respect, aanzien en -
meestal - geld. Dankzij een krachtige mix van mannelijk charisma en
vrouwelijke charme klom Tripathi niet alleen op tot leidsvrouw binnen
haar eigen clan, als officieuze woordvoerster van de gemeenschap reisde
ze de hele wereld af om aandacht te vragen voor de situatie van Indiase
transgenders. In de zomer van 2018 was ze nog te gast op de Wereld Aids
Conferentie in Amsterdam.
Mede door de bemoeienis van Tripathi en
andere activisten is de positie van seksuele minderheden in India aan
het veranderen. In 2014 bepaalde het Hooggerechtshof dat transgenders
formeel erkend moeten worden als derde sekse. Vorig jaar werd een oude
koloniale wet die homoseksualiteit verbiedt uit het Wetboek van
Strafrecht gehaald. Tegen die achtergrond noemt Tripathi de deelname
van haar transgenderorde aan de Kumbh Mela 'een volgende stap in de
richting van erkenning'.
Binnen het hindoe-establishment stuit die
stap op de nodige weerstand. Zo wordt de hijra-orde of Kinnar Akhara
niet geaccepteerd door de raad van de dertien religieuze ordes die bij
Kumbh Mela als het meest gezaghebbend gelden. De transgenders kregen
toestemming er hun eigen kamp in te richten. Maar dat gaat Tripathi
niet ver genoeg. Ze wil dat de Kinnar Akhara als veertiende orde wordt
erkend. De voorzitter van de raad liet voorafgaand aan de Kumbh Mela
weten dat de transgenders zich mogen aansluiten bij een van de
bestaande ordes, maar dat ze zelf dat predikaat niet verdienen. Dat
aanbod werd door Tripathi resoluut van de hand gewezen. In de Times of
India verklaarde ze dat hijra's een soort godheden zijn. Dus waarom zou
je je dan laten inlijven door een orde van heiligmannen?
Godheden of
niet, de hijra's passen niet in het plaatje van de Indiase heiligman of
sadhu, die afziet van wereldse genoegens om via een ascetische
levenswijze naar spirituele bevrijding te streven. De leden van de
Kinnar Akhara hullen zich, ook tijdens de Kumbh Mela, in glanzende
sari's en dragen zware make-up plus dito juwelen. Anders dan de leden
van de andere religieuze ordes leven de hijra's - voor een deel
voormalige sekswerkers - niet celibatair. Dat maakt de deelname van
hijra's aan de Kumbh Mela behalve sensationeel ook ronduit subversief.
Ondanks
haar taboedoorbrekende aanpak kan Tripathi slechts ten dele rekenen op
de sympathie van haar oorspronkelijke achterban, de Indiase
lgbtqi-beweging. Dat heeft alles te maken met haar uitspraken over de
kwestie-Ayodhya. Volgens hindoes moet er in het plaatsje Ayodhya een
hindoetempel komen omdat de godheid Ram er geboren zou zijn. Moslims
vinden dat op dezelfde plek de zestiende-eeuwse moskee moet worden
herbouwd, die in 1992 door rechts-nationalistische hindoes werd
gesloopt. De controverse is bij herhaling aanleiding geweest voor
religieus gemotiveerd geweld en heeft duizenden mensen (moslims en
hindoes) het leven gekost.
Als hoofd van de Kinnar Akhara sprak
Tripathi eind vorig jaar haar steun uit voor een wet die het mogelijk
moet maken dat er in Ayodhya een Ram-tempel verrijst. Daarmee speelt ze
de politiek van premier Narendra Modi en zijn hindoe-nationalistische
partij in de kaart. De lgbtqi-gemeenschap stelde een petitie op,
ondertekend door zo'n twintig organisaties en honderden activisten,
waarin Tripathi beticht wordt van polarisatie. Saillant detail is dat
de islam een belangrijke rol speelt in het ontstaan van de Indiase
transgendergemeenschap. Zo werd een hijra in vroeger tijden bij wijze
van initiatierite gecastreerd, een gebruik dat sterk beïnvloed is door
de islamitische traditie van de eunuch of castraat. De connectie met de
moslimcultuur werkt nog altijd door. Tripathi had tot voor kort
bijvoorbeeld de gewoonte om op islamitische hoogtijdagen naar de
heiligdommen van soefi-moslims te reizen om deel te nemen aan hun
feesten.
Tripathi ontkent alle beschuldigingen aan haar adres. Ze
zegt niemand uit te sluiten. Haar lange staat van dienst als
mensenrechtenactivist zou voor zichzelf moeten spreken, vindt ze.
Intussen schrijft ze als hoofd van de Kinnar Akhara geschiedenis in
Allahabad, waar pelgrims zich voor haar tent verdringen om haar zegen
af te smeken. Tripathi is de marginale positie van de transgenders al
lang en breed ontstegen. Maar hogepriesteres of niet, afgaande op een
reportage van het Indiase 'News18' blijft ze de hijra die ze altijd is
geweest. Tegen een wat oudere man die zich zojuist voor haar voeten
heeft geworpen zegt ze daar: "Hé jij, kun je m'n vriendje niet worden?"
zie ook:
Indiase
transgenders eisen hun religieuze rechten op, met een beroep op oude
Hindoestaanse teksten Marnel Breure In: Trouw. -,18 februari 2019
Genderidentiteit
Stephen Fry : Out there
India:
transseksuelen erkend als derde sekse NRC-Handelsblad
15 april 2014, p. 2
Geen man, geen vrouw:
hijra's in India (Het
Continuüm)
Gender
(indentiteitsaxpect) (Wikipedia)
Als je
een aanvulling of opmerking hebt over deze site dan kun je een
mailtje sturen naar Transarchief
|