Matilda Alice Powles (Vesta Tilly) (1864-1952)

Dertig jaar was Vesta Tilley de beroemdste en best betaalde male impersonator in de Britse en Amerikaanse theaterwereld. De naam "Vesta" refereert aan de Romeinse godin Vesta, godin van huis en haard en aan een merk veiligheidslucifers. "Tilley" was Matilda’s bijnaam.



Tilley werd geboren in 1864 in Worcester. Haar vader, bekend als Harry Baller, was een komedie acteur, muziektekstschrijver en music hall producent. Op zijn aandringen stond Matilda al op drie-jarige leeftijd op het toneel. Op haar zesde speelde zij haar eerste rol in mannenkleren als "The Pocket Sims Reeves", refererend aan de toen beroemde operazanger Sims Reeves en zong nummers uit diens repertoire om de illusie te versterken. Vesta speelde graag mannenrollen: "I felt that I could express myself better if I were dressed as a boy."
Onder hoede van haar vader toerde zij door verschillende steden buiten Londen zoals: Nottingham, Birmingham, Hull, Leicester, Derby en Liverpool. Zij had zoveel succes dat zij op haar elfde genoeg verdiende om haar ouders en broers en zusters daarvan te kunnen onderhouden.

De eerste tien jaar van haar carrière werd Vesta op affiches meestal aangekondigd als 'the Great Little Tilley', later (in april 1878) werd dit veranderd in Vesta Tilley. Haar vader schreef liedjes voor haar zoals het sentimentele lied 'Poor Jo' over een kind uit een werkhuis dat van de honger omkwam

Naar gelang zij ouder werd, speelde zij ook andere mannenrollen, vaak jonge mannen die zich niet al te netjes gedroegen, zoals de decadente dandy 'Burlington Bertie en 'The Seaside Sultan' een kantoorbediende die zijn vakantie in een Engelse badplaats doorbrengt. Ook zong zij liedjes als 'Girls are the Ruin of Men', 'Following in Father's Footsteps', 'The girls I've left behind me' en 'Naughty Boy'. In komische stukken (pantomimes) speelde zij de rol van prins ('Pertiboy' en 'Beauty and the Beast'). Andere rollen waren die van 'Robinson Crusoe', 'Dick Whittington' en kapitein Tra-la-la in 'Sinbad'.

Vesta Tilley trouwde na een romance met Albert Fisher uit Birminghamin 1890 met music-hall eigenaar Walter de Frece. Vesta’s roem was toen al tot grote hoogte gestegen. De Frece bezat een hele keten van music-halls onder de naam "Hippodrome" waar Vesta regelmatig optrad. Als ware professional werkte zij maanden aan een nieuw type dat zij op de planken wilde brengen. Naarmate haar publiek meer uit mensen van gewone komaf bestond, werden er meer met van alles de spot gedreven en allerlei personen op de hak genomen. Vesta was niet alleen bij de mannen, maar ook bij de vrouwen uit het publiek zeer populair. Zij zagen haar als een symbool van onafhankelijkheid. In 1912 trad Vesta op in de eerste Royal Variety Performance als "The most perfectly dressed young man in the house".


Gedurende eerste wereldoorlog steeg haar populariteit tot grote hoogte, toen zij optrad voor militairen. Zij zong liedjes over soldaten zoals 'Tommy in the Trench', 'Jack Tar Home from Sea', "The Army of Today's All Right" en 'Jolly Good Luck to the Girl who Loves a Soldier'. Door deze optredens werd Vesta Britain's best recruiting sergeant” genoemd, omdat zij tijdens haar show jonge mannen aanspoorde zich aan te melden voor het leger.

Er waren in die meer vrouwen die als man optraden, zoals Bessie Bellwood, Ella Shields, Hetty King, Fanny Robina en Millie Hylton. Tilley moest haar vrouwelijkheid buiten haar optreden wel duidelijk onderstrepen om zichzelf tegen kritiek te beschermen door in haar publiekelijk optreden een bontjas en sieraden te dragen. Toen ze tussen 1919 en 1920 een afscheidstournee maakte, schonk zij het geld dat zij hiervoor ontving weg aan liefdadigheidsinstellingen die zich inzetten voor kinderen.


In 1920 trad zij in het Coliseum Theatre in London voor het laatst op. ZIj was toen 56. In 1919 werd haar echtgenoot voor zijn verdiensten geridderd en Vesta mocht zich Lady de Frece noemen.
In 1934 verscheen haar autobiografie Recollections of Vesta Tilley. Vesta overleed in Londen in 1952 op 88 jarige leeftijd. Zij werd bij haar man begraven op Putney Vale Cemetery. Op het graf werd een zwartgranieten steen geplaatst.

You Tube

Film clip of Music Hall Star and Male Impersonator Vesta Tilley 1920

Berlington Bertie from Bo

Zie ook:

Variete-theater


Als je een aanvulling of opmerking hebt over deze site dan kun je een mailtje sturen naar Transgarchief