Buitengewoon grensoverschrijdend - sportervaringen van transgeders / Agnes Elling



Buitengewoon grensoverschrijdend - sportervaringen van transgenders / Agnes Elling
In: Tijdschrift voor genderstudies, jaargang 15 (2012), nummer 2, 45-60

In dit artikel wordt er op basis van interviews met transgendermannen en -vrouwen in verschillende transitiefases geprobeerd antwoorden te formuleren op de vraag in hoeverre er specifieke patronen kunnen worden onderscheiden in hun sportdeelname en ervaringen, op welke wijze zij daarbij onderhandelen over gender en bijdragen aan de reproductie dan wel de constructie van binaire sekseverschillen.

In 2004 aanvaarde het Internationale Olympisch Comité richtlijnen voor deelname van transgendermannen en -vrouwen aan internationale wedstrijden. Meer dan 25 jaar nadat de als Richard geboren Renée Richards na een juridische strijd deelnam aan het professionele vrouwentenniscircuit. In de afgelopen drie decennia zijn in Nederland duizenden mensen met transseksuele gevoelens begeleid in hun transitie van man naar vrouw of vice versa. De begeleiding en behandeling van mensen die een geslachtstransitie ondergaan is steeds verder geprofessionaliseerd. Maar ook de emancipatie van en publieke aandacht voor transseksuele mannen en vrouwen is gegroeid. In Buitengewoon grensoverschrijdend staat de sportdeelname van transgenders centraal. In welke mate waren en zijn mensen die ‘in het verkeerde lichaam geboren zijn’ actief in de sport en wat zijn hun ervaringen? Meer nog dan in andere omgevingen confronteert sport mensen met hun lichamelijke zijn. Niet alleen tijdens de sportbeoefening zelf waarbij het gaat om fysieke mogelijkheden en het aangaan van een ‘eerlijke’ strijd, maar bijvoorbeeld ook door letterlijk bloot te gaan in de kleedkamer.

 In Buitengewoon grensoverschrijdend gaat de auteur aan de hand van interviews met transseksuele mannen en vrouwen in op hun ‘sportloopbaan’ en de ‘onderhandelingen’ die zij voeren voor, tijdens en na hun geslachtstransitie in de gegenderde structuur en cultuur van de (wedstrijd)sport.

 De biografische portretten van transgenders laten zien dat sport voor hen zowel onderdrukkend als bevrijdend kan zijn. Van een ‘gevaarlijke’ omgeving waarin schaamte voor, ontkenning van en/of controle over het ‘foute’ lichaam tot uitdrukking komt tot een praktijk waar bewustwording van en trots op het ‘juiste’ lichaam gevierd kan worden. Zonder records te hoeven breken overschrijden transgendermannen en -vrouwen op hun eigen manieren sportieve grenzen

Als PDF-bestand te downloaden op de website Kenniscentrum sport

dr. Agnes Elling is Senior onderzoeker/stafmedewerker wetenschapsontwikkeling
a.elling@mulierinstituut.nl

zie ook:

Transgenders en sport

Als je een aanvulling of opmerking hebt over deze site dan kun je een mail sturen naar Transarchief