Hendrik lll was de jongere broer van koning Karel IX die in 1574 op 24-jarige leeftijd kinderloos overleed. Na diens dood in 1574 werd Hendrik koning van Frankrijk.
Daarvoor was hij hertog van Anjou en had hij als opperbevelhebber van het leger in 1569 de Hugenoten (Franse protestanten) bij Jarnac en Montcontour verslagen. Hendrik lll was gecultiveerd en intelligent, maar leefde behoorlijk decadent en liet zich beïnvloeden door zijn mignons, zoals de vrienden rond hem heen werden genoemd. Ze werden ervan verdacht homoseksueel te zijn en vrouwenkledij te dragen. Zijn zeer artistieke aanleg leefde Hendrik uit in grandioze festijnen.Omdat hij als derde zoon weinig kans zou maken ooit koning van Frankrijk te worden, slaagde hij er in zich via diplomatieke manoeuvres in 1573 tot koning van Polen te laten kiezen, maar deze functie beviel hem allerminst. Door de machtige Poolse adel had hij als koning niets te vertellen. Na enkele maanden hield Hendrik het voor gezien en vluchtte hij heimelijk weg uit Kraków, maar maakte eerst een plezierreis door Noord-Italië, waar hij de dood van zijn broer vernam. Plannen voor een huwelijk (in 1571)  met de achttien jaar oudere koningin Elizabeth I van Engeland vonden geen doorgang; Elizabeth was protestant en Hendrik katholiek. Bovendien zou Elizabeth dit huwelijk alleen geopperd hebben om vijand Spanje te stangen.

In mei 1575 werd Hendrik lll te Reims tot koning van Frankrijk gekroond. Hij trouwde met Louise van Lotharingen, doch dit huwelijk bleef kinderloos.

Zijn artistieke aanleg leefde Hendrik III uit in grandioze feestelijkheden, waarin hij vaak als vrouw gekleed ging.  Door zijn hovelingen werd hij vaak aangeduid met Hare Majesteit. Hij leefde behoorlijk decadent en liet zich beïnvloeden door zijn mignons, zoals de vrienden rond hem heen werden genoemd. Ze werden ervan verdacht homoseksueel te zijn en vrouwenkledij te dragen. Zijn zeer artistieke aanleg leefde Hendrik uit in grandioze festijnen.

Hendrik lll maakte zich bij het volk niet geliefd. Het werd de koning in brede kring kwalijk genomen dat hij zich te sterk liet beïnvloeden door protestanten en zich te toegeeflijk opstelde tegenover de hugenoten.  In mei 1588 kwam Parijs in opstand  Op 23 december van dat jaar werd hij van zijn troon vervallen verklaard. Op 1 augustus 1589 werd hij door een fanatieke monnik neergestoken en overleed hij de volgende dag aan zijn verwondingen.

Henri lll van Frankrijk - Wikipedia