Begrippen en woordenlijst

Transgenders zijn er altijd wel geweest. Alleen het begrip transgender kende men vroeger niet. Voor het begrip gebruikte men in het begin andere termen: zoals travestieten, transseksuelen, begrippen die pas voor het eerst gebruikt werden in het begin van de 20e eeuw toen het fenomen voor het eerst wetenschappeijke aandacht kreeg

Pas aan het eind van de 20e eeuw kreeg werd het verschijnsel in verband gebracht met genderidentiteit en genderdysforie (ook wel omschreven als wordt “het gevoel in een verkeerd lichaam te zitten” ofwel "mannen voelen zich vrouw" cq "vrouwen voelen zich man". De begrippen "man" =  "mens van het mannelijk geslacht" en "vrouw" = "mens van het vrouwelijk geslacht, hebben tegenwoodig een andere betekenis gekregen: een "man" kan een "mens van het vrouwelijk geslacht" zijn maar zich "man" voelt en een vrouw kan een "mens van het mannelijk geslacht zijn", maar zich "vrouw" voelt (met of zonder geslachtsaanpassende verandering).

Genderdysforie, of, zoals het toen heette ‘transsexisme’, was tot in de jaren '70 van de vorige eeuw niet algemeen bekend in Nederland - laat staan geaccepteerd. Een keuze voor jezelf betekende automatisch een keuze tegen de maatschappij en een enkeltje richting outcast.Veel verder dan sensationele berichtgeving kwam men niet. Verbazing en nieuwsgierigheid waren nog milde reacties; afschuw en afwijzing kwamen vaak voor. In de beeldvorming waren transseksuelen óf prostituees die het nachtleven voorzagen van een pervers randje óf psychiatrisch ernstig getroubleerde mannen. Dat er ook vrouw-naar-man transseksuelen bestonden, dus geboren meisjes, leek bijna niemand te weten.
Genderidentiteit wordt door iedereen weer anders beleefd en aan de eigen wensen en  behoeften ingevuld. De ene transgender wil een gehele of gedeeltelike operatieve geslachtsverandering, de ander wil alleen met hormonen het lichaam aanpassen aan de andere sekse en weer een ander is tevreden met het lichaam waarin hij/zij is geboren en wil slechts af en toe in de huid kruipen van het andere geslacht. Er bleek ook behoefte te zijn aan andere termen. zoals transvrouw / transman, transgenderist, crossdresser, genderbender, genderqueer of queer.
De term transseksueel is feitelijk geen juiste benaming. Transseksualiteit heeft immers maar zijdelings te maken met seksualiteit, niets te maken met het geslacht van de mensen tot wie men zich aangetrokken voelt, maar alles met de eigen geslachtsidentiteit.
Sommigen voelen zich niet blij met de term travestiet

Begrippen

Androgynie
Androgyn is Iemand die geen of heel weinig seksuele aantrekking ervaart. Aseksuele mensen kunnen wel romantische aantrekking naar anderen ervaren.

Agender (Neutrois)

Biologisch geslacht / sekse

Biseksueel
Een algemene term voor de seksuele oriëntatie gericht op meer dan één sekse of gender.


De biseksuele vlag. De roze baan staat voor liefde voor vrouwen, de blauwe baan staat voor liefde voor mannen en de paarse baan in het midden staat voor liefde voor beide seksen.

Cisgenderpersoon
Iemand die niet transgender is. Deze term heeft dus betrekking op iedereen bij wie het geslacht zoals dat bij de geboorte werd genoteerd, overeenkomt met de genderidentiteit.

Crossdressers

Dragking

Dragqueen

Gender
De term gender verwijst naar de manier waarop iemand invulling geeft aan het man of vrouw zijn. In het kort betekent dit dat het een combinatie is van lichamelijke (geslachts)kenmerken, de mate waarin iemand zich man/vrouw voelt en hoe deze persoon dat uit, bijvoorbeeld door middel van kleding.

Genderidentiteit


Genderdysforie

Genderexpressie

Genderbenders

Genderqueer
In sommige subculturen heeft queer of genderqueer betrekking op mensen die: zich ‘noch man noch vrouw’ voelen; zichzelf als ‘genderloos’ beschouwen; zich met meerdere genders identificeren; politiek stellingnemen tegen de schematische indeling van de mensheid in ‘mannen en vrouwen’.


Geslachtsaanpassende behandeling

Geslachtshormonen

Geslachtsregistratie
Het vastleggen van het geslacht van mensen als onderdeel van de persoonsgegevens die overheden en bedrijven over iemand bewaren. In overgrote meerderheid is in die registratie enkel het geslacht ‘man’ of het geslacht ‘vrouw’ mogelijk. Dat is ook het geval in de Basisregistratie Personen van de Nederlandse overheid. In Nederland is het mogelijk om je administratieve geslacht van vrouw naar man te wijzigen of andersom

Intersekse persoon / intersekse conditie

LHBTQIA+

Non-binair
Een alternatieve benaming van de genderidentiteit en/of -expressie van transgender personen die zich niet enkel mannelijk of vrouwelijk voelen en/of uiten.

Non-binair voornaamwoord
Voor non-binaire trans personen heeft Transgender Netwerk Nederland na een verkiezing het non-binaire voornaamwoord gelanceerd. In plaats van de mannelijke voornaamwoorden ‘hij | hem | zijn’ en vrouwelijke ‘zij | haar | haar’ kan je naar non-binaire transgender personen met ‘hen óf die | hen | hun’ verwijzen. Ter voorbeeld: Hen koopt een jas. Deze jas is van hen. Hun jas hangt aan de kapstok.



Panseksueel

Penisprothese
Een externe prothese om de afwezigheid van een fysiek eigen penis te compenseren. Dergelijke prothesen zijn er in diverse uitvoeringen. Sommige bieden vooral onderbroekvulling (Packy), andere zijn meer levensecht. Met enkelen kun je zelfs via de prothese plassen (Pee-cock).

Puberteistsremmers
De medicijnen die de lichamelijke puberteit uitstellen bij transgender kinderen. waardoor de ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken als baard in de keel, lichaamsbeharing, borstgroei en ongesteldheid niet aanvangt of gestopt wordt. Deze medicijnen worden over het algemeen pas na het 11e levensjaar aan een kind voorgeschreven. In individuele gevallen kan daarvan worden afgeweken door artsen.

Queer

Seksuele oriëntatie
De in termen van sekse gedefinieerde fysieke, romantische en/of emotionele aantrekkingskracht die anderen hebben op een mens. Al naar gelang de sekse van de persoon die zich aangetrokken voelt en van de ander die aantrekt, valt er onderscheid te maken tussen biseksualiteit, homoseksualiteit en heteroseksualiteit. De seksuele oriëntatie van transgender personen verschilt onderling net zozeer als dat het geval is bij cisgender personen (personen die niet transgender zijn).

Transgenders

Transgenderzorg
De zorg die wordt geboden aan transgender personen in het kader van hun behoefte om in tevredenheid met hun genderidentiteit en -expressie te leven. Dit kan zowel psychische als medische zorg zijn, en is zeker niet altijd gericht op een transitie of geslachtsoperatie.

Transitie
Het sociale, mentale en/of fysieke proces dat een transgender persoon doormaakt om te kunnen leven in het gewenste geslacht dat overeenkomst met de genderidentiteit. Dit proces, dat langdurig van aard kan zijn, omvat onder meer (maar niet in alle gevallen) een administratieve wijziging van geslacht en/of geslachtsaanpassende behandeling.

Transseksualiteit
Een klinische term voor ‘het willen behoren tot het andere geslacht’. Toen de term in de eerste helft van de 20e eeuw door artsen werd bedacht, dacht men nog dat transgender personen altijd volledig van geslacht wilden en/of moesten wisselen. De term wordt vandaag de dag nog her en der gebruikt. Transgender personen zijn verdeeld over het gebruik van de term. Critici gebruiken de term liever niet omdat deze door artsen is bedacht en het woord seksualiteit verwarring wekt.

Transseksuelen

Transman
Een transgender man die bij geboorte en vóór zijn transitie voor meisje/vrouw werd aangezien en als zodanig stond geregistreerd.

Transvrouw
Een transgender vrouw die bij geboorte en vóór haar transitie voor jongen/man werd aangezien en als zodanig stond geregistreerd.

Travestieten / Travestie

Tucken
Het zo veel mogelijk verbergen van de penis en testikels zodat die bij het dragen van kleding niet zichtbaar zijn. Hiervoor bestaan ook speciale kledingstukken. Veelvuldig tucken heeft een nadelige invloed op de kwaliteit van het sperma.

Transmannen - Transvrouwen

Transgenderisten